Việc xác định rõ ngày làm việc với ngày nghỉ theo quy định pháp luật góp phần bảo đảm quyền lợi cho người lao động. Cũng thúc đẩy sự ổn định hiệu quả trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Bài viết này sẽ tập trung làm rõ các vấn đề như thời gian làm việc, các ngày nghỉ lễ tết theo luật định, nghỉ khi vợ sinh, nghỉ đám cưới cùng với mức lương khi làm thêm trong dịp lễ tết.
Ngày làm việc theo quy định pháp luật
Theo luật lao động hiện hành, thời gian làm việc bình thường không quá tám giờ mỗi ngày không quá bốn mươi tám giờ mỗi tuần. Trong một năm lao động người sử dụng lao động có thể bố trí lịch làm việc theo tuần gần nhất. Doanh nghiệp còn có thể áp dụng chế độ làm việc không trọn năm nhưng bắt buộc việc thỏa thuận phải rõ ràng trong hợp đồng.
Người lao động và người sử dụng lao động có thể thỏa thuận thời gian làm việc theo giờ hoặc theo tuần tùy vào đặc thù công việc, nhưng không được vượt quá giới hạn luật định, trừ khi có sự đồng ý được thanh toán thêm phần thời gian làm thêm.
Ngày nghỉ theo quy định pháp luật
Người lao động được nghỉ ít nhất một ngày nghỉ mỗi tuần. Ngày nghỉ đó thường vào Chủ nhật tuy nhiên nếu doanh nghiệp vận hành trực tiếp ngày nghỉ còn có thể bố trí nghỉ bù vào một ngày khác trong tuần.
Ngoài ra, người lao động còn được hưởng các ngày nghỉ lễ tết theo quy định. Thời gian các ngày nghỉ chính thức này được bảo đảm theo luật, không thể bị trừ vào ngày nghỉ phép năm.
Các ngày nghỉ lễ tết theo quy định hiện hành
Theo luật Lao động, người lao động có quyền nghỉ có hưởng lương vào các ngày lễ tết sau đây
-
Tết dương lịch một ngày
-
Tết âm lịch năm ngày
-
Ngày Giỗ tổ Hùng Vương
-
Ngày thống nhất đất nước
-
Ngày quốc tế lao động
-
Ngày chiến thắng
-
Ngày quốc khánh
Tổng cộng nếu cộng đủ số ngày đã quy định thì sẽ được nghỉ từ mười một đến mười hai ngày trong năm tùy thuộc vào số ngày của Tết dương lịch, số ngày nghỉ vào chiều hay cả ngày lễ. Người lao động làm việc vào các ngày lễ tết sẽ được trả lương theo mức đặc biệt.
Nghỉ khi vợ sinh đóng góp cho quyền làm cha
Luật lao động quy định rõ khi vợ sinh, người chồng được nghỉ để chăm sóc vợ con. Thời gian nghỉ cụ thể là năm ngày làm việc, hưởng đủ lương. Người sử dụng lao động không được trừ vào bất kỳ loại nghỉ nào khác như phép năm hay nghỉ không lương. Trường hợp nếu vợ sinh phải nằm viện hay chăm sóc sức khỏe kéo dài thì người lao động có thể thỏa thuận thêm với người sử dụng lao động nhưng không được bắt buộc.
Nghỉ khi tổ chức đám cưới theo quy định
Người lao động trong độ tuổi kết hôn cũng được hưởng quyền lợi nghỉ để tổ chức đám cưới. Luật quy định rằng người lao động được nghỉ ba ngày làm việc khi chính bản thân tổ chức lễ kết hôn. Thời gian này được hưởng lương đầy đủ, không trừ vào phép năm. Trường hợp tổ chức đám cưới cho con, cha mẹ hay những trường hợp khác thì chế độ nghỉ có thể không được bảo đảm, trừ khi hai bên thỏa thuận hay người sử dụng lao động có chính sách riêng.
Mức lương khi làm thêm vào ngày lễ tết
Việc làm thêm giờ vào ngày lễ tết được tính bằng mức khá cao nhằm đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Luật quy định
-
Ngày lễ tết, làm thêm giờ được trả ít nhất là nhân ba so với mức lương ghi trong hợp đồng
-
Làm thêm vào ngày nghỉ hàng tuần cũng được trả cao hơn ngày bình thường
Mức lương đặc biệt này nhằm bù đắp sự hy sinh về thời gian nghỉ ngơi, giúp người lao động có động lực đảm nhận công việc vào những thời điểm quan trọng.
Phối hợp lợi ích của doanh nghiệp và người lao động
Luật lao động không chỉ bảo vệ người lao động mà còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp vận hành ổn định. Khi người lao động được nghỉ lễ, nghỉ phép đầy đủ, quyền lợi về đám cưới hay nghỉ khi vợ sinh, họ sẽ gắn bó lâu dài với doanh nghiệp hơn. Nhờ đó công ty có thể giữ được nguồn nhân lực trở nên hiệu quả bền vững hơn.
Ngược lại doanh nghiệp vẫn có thể tổ chức sản xuất trong các ngày lễ tết miễn là phải trả lương làm thêm đúng quy định bố trí bù đắp ngày nghỉ cho người lao động.
Trách nhiệm của người sử dụng lao động
Người sử dụng lao động có trách nhiệm tính lương, sắp xếp nhân sự để đảm bảo người lao động được hưởng đầy đủ ngày nghỉ theo quy định. Mọi hình thức cắt giảm ngày nghỉ phép, nghỉ lễ, cứ trừ lương khi vợ sinh hay khi kết hôn là vi phạm pháp luật. Doanh nghiệp phải chú ý xây dựng quy định nội bộ phù hợp với luật pháp như luật lao động, luật bảo hiểm xã hội, hướng dẫn công đoàn kiểm tra xác nhận ngày nghỉ trong thực tế.
Cách tối ưu hóa ngày nghỉ và giờ làm thêm
Muốn tối ưu hóa lịch làm việc ngày nghỉ, doanh nghiệp lẫn người lao động nên
-
Lập kế hoạch nghỉ phép sớm, học cách quản lý thời gian làm thêm
-
Thiết lập bảng chấm công rõ ràng, minh bạch
-
Giữ liên lạc tốt để người lao động dễ dàng xin nghỉ đột xuất
-
Chỉ làm thêm vào ngày lễ tết khi có thỏa thuận trả đúng mức lương đặc biệt
-
Xây dựng chính sách linh hoạt như nghỉ bù, tăng lương cho nhân viên làm việc dịp tết
Quy định về ngày làm việc và nghỉ lễ tết, nghỉ đám cưới, nghỉ khi vợ sinh cùng mức lương làm thêm tại Việt Nam đều đảm bảo lợi ích song phương giữa người lao động với người sử dụng lao động. Khi mọi người tuân thủ luật lao động, thứ nhất quyền lợi người lao động được bảo đảm, thứ hai doanh nghiệp có môi trường cạnh tranh lành mạnh cùng cam kết phát triển bền vững hơn. Hãy phối hợp chặt chẽ giữa người sử dụng lao động và người lao động để xây dựng một môi trường làm việc văn minh, công bằng, hiện đại