Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số với tốc độ nhanh. Trong bối cảnh đó điều chỉnh tuổi nghỉ hưu là bước đi cần thiết nhằm bảo đảm cân bằng quỹ bảo hiểm xã hội đồng thời thích ứng với sự thay đổi của thị trường lao động. Từ năm 2021 quy định mới về tuổi nghỉ hưu bắt đầu có hiệu lực tiếp tục được điều chỉnh theo từng năm. Đến năm 2025 những thay đổi này ảnh hưởng trực tiếp đến hàng triệu người lao động trên cả nước. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin cập nhật về luật nghỉ hưu mới nhất, lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu cùng cách tính tuổi nghỉ hưu theo luật hiện hành.
Tổng quan về luật nghỉ hưu mới
Từ năm 2021, Bộ luật Lao động sửa đổi chính thức quy định lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu cho người lao động. Là một bước cải cách lớn nhằm duy trì sự ổn định cho hệ thống an sinh xã hội trong dài hạn. Theo đó tuổi nghỉ hưu không còn cố định như trước mà sẽ được điều chỉnh theo từng năm dựa trên giới tính và điều kiện lao động.
Cụ thể, tuổi nghỉ hưu tiêu chuẩn của lao động nam là 60 tuổi 3 tháng vào năm 2021 và sẽ tăng thêm 3 tháng mỗi năm. Đến năm 2028, nam giới sẽ nghỉ hưu ở tuổi 62. Đối với nữ giới, tuổi nghỉ hưu bắt đầu từ 55 tuổi 4 tháng vào năm 2021 và tăng thêm 4 tháng mỗi năm. Đến năm 2035, phụ nữ sẽ nghỉ hưu ở tuổi 60.
Lộ trình này được quy định rõ ràng giúp người lao động chủ động trong việc lên kế hoạch tài chính chuẩn bị cho giai đoạn sau khi rời khỏi thị trường lao động. Đồng thời nhà nước cũng xây dựng chính sách linh hoạt đối với những người lao động có điều kiện đặc thù.
Tuổi nghỉ hưu năm 2025 theo quy định mới
Đến năm 2025, tuổi nghỉ hưu tiếp tục tăng theo đúng lộ trình đã đề ra. Theo đó lao động nam sẽ nghỉ hưu ở tuổi 61 tuổi 3 tháng còn lao động nữ là 56 tuổi 8 tháng. Là tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường áp dụng cho đa số người lao động trong khu vực nhà nước và tư nhân.
Với những người sinh vào các tháng khác nhau trong năm, tuổi nghỉ hưu có thể chênh lệch một vài tháng tùy theo mốc tháng sinh. Nhà nước cũng đã xây dựng bảng tra cứu theo tháng sinh để giúp người lao động biết chính xác thời điểm đủ điều kiện nghỉ hưu.
Ngoài ra với những người làm công việc nặng nhọc, độc hại hay ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, tuổi nghỉ hưu được giảm từ 5 đến 10 năm tùy trường hợp. Ví dụ người khai thác than trong hầm lò có thể nghỉ hưu ở tuổi 52 thay vì 62 như bình thường. Là chính sách mang tính nhân văn nhằm bảo vệ quyền lợi và sức khỏe của người lao động đặc thù.
Cách tính tuổi nghỉ hưu theo luật mới
Việc tính tuổi nghỉ hưu hiện nay không còn đơn giản là lấy một mốc tuổi cố định cho tất cả mọi người. Người lao động cần xác định rõ hai yếu tố chính là năm sinh và điều kiện làm việc.
Trước hết, xác định năm nghỉ hưu theo năm sinh. Nếu sinh vào năm 1964, người lao động nam sẽ nghỉ hưu trong năm 2025 ở tuổi 61 tuổi 3 tháng. Tương tự nếu là nữ sinh năm 1968 thì sẽ nghỉ hưu ở tuổi 56 tuổi 8 tháng trong năm 2025. Người lao động có thể tra bảng quy định kèm theo nghị định để xác định chính xác tháng nghỉ hưu tương ứng với tháng năm sinh của mình.
Tiếp theo là xác định điều kiện làm việc. Nếu làm công việc trong môi trường độc hại, nguy hiểm hay vùng sâu vùng xa, người lao động có thể được nghỉ sớm hơn 5 đến 10 tuổi so với quy định chung. Tuy nhiên để được nghỉ sớm, người lao động phải có thời gian làm việc trong điều kiện đặc biệt từ 15 năm trở lên và được cơ quan có thẩm quyền xác nhận.
Một yếu tố nữa là tình trạng sức khỏe. Người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 61 đến 80 phần trăm có thể nghỉ hưu sớm hơn 5 tuổi. Nếu suy giảm trên 81 phần trăm thì có thể nghỉ sớm tới 10 tuổi. Để được hưởng quyền lợi này người lao động cần có hồ sơ giám định y khoa theo đúng quy trình.
Lưu ý khi nghỉ hưu theo luật mới
Một điểm quan trọng người lao động cần ghi nhớ là thời điểm hưởng lương hưu sẽ bắt đầu từ tháng liền kề sau khi đủ điều kiện về tuổi và thời gian tham gia bảo hiểm xã hội. Do đó người lao động nên theo dõi sát thời gian để không bị gián đoạn quyền lợi.
Ngoài ra trong một số trường hợp đặc biệt như dôi dư lao động do cơ cấu lại doanh nghiệp hoặc tinh giản biên chế, người lao động có thể được nghỉ hưu trước tuổi mà vẫn hưởng lương hưu. Tuy nhiên mức lương sẽ bị giảm trừ một tỷ lệ nhất định theo quy định.
Người lao động cũng nên chú ý đến thời gian đóng bảo hiểm xã hội. Dù đủ tuổi nghỉ hưu nhưng nếu chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm thì sẽ không được hưởng lương hưu hàng tháng mà phải nhận trợ cấp một lần. Do đó nếu sắp nghỉ hưu nhưng chưa đủ thời gian đóng người lao động có thể lựa chọn đóng tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu trọn đời.
Việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu là một chính sách quan trọng nhằm bảo đảm tính bền vững của hệ thống an sinh xã hội. Luật nghỉ hưu mới áp dụng từ năm 2021 tiếp tục được điều chỉnh đến năm 2025 tác động đến toàn bộ lực lượng lao động trong cả nước. Người lao động cần nắm rõ lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu biết cách tính tuổi nghỉ phù hợp với tình trạng cá nhân và điều kiện làm việc để có kế hoạch chuẩn bị tốt nhất cho giai đoạn về hưu.
Nếu bạn đang ở giai đoạn chuẩn bị nghỉ hưu hay có người thân sắp đến tuổi này, việc tìm hiểu luật mới và tính toán thời điểm nghỉ phù hợp là vô cùng cần thiết. Sự chủ động sẽ giúp bạn đảm bảo quyền lợi có một cuộc sống hưu trí ổn định, an tâm.