Trong đời sống hàng ngày mỗi cá nhân đều có thể đối mặt với nhiều tình huống liên quan đến pháp luật. Từ nghỉ lễ rồi nhận thưởng Tết đến thời gian thử việc cả bàn giao căn hộ hay thậm chí là những vấn đề nhạy cảm như phá thai hay vu khống người khác. Hiểu rõ những quy định của pháp luật không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi chính đáng còn tránh được những rắc rối không đáng có. Bài viết này sẽ tổng hợp phân tích một cách mạch lạc các quy định pháp luật phổ biến liên quan đến người lao động, người tiêu dùng và công dân nói chung.
Quy định về nghỉ bù
Theo quy định hiện hành người lao động được nghỉ bù khi ngày nghỉ hàng tuần trùng với ngày nghỉ lễ. Trong trường hợp này người sử dụng lao động có trách nhiệm bố trí cho người lao động được nghỉ bù vào một ngày làm việc kế tiếp bảo đảm quyền lợi nghỉ ngơi tối thiểu cho người lao động trong năm. Ngoài ra nếu làm thêm vào ngày nghỉ lễ người lao động sẽ được trả lương cao hơn có thể thỏa thuận nghỉ bù tùy trường hợp.
Quy định về thưởng Tết với lương tháng mười ba
Hiện nay pháp luật không bắt buộc doanh nghiệp phải thưởng Tết hay trả lương tháng mười ba cho người lao động tuy nhiên trong thực tế nhiều doanh nghiệp vẫn duy trì chế độ này như một cách giữ chân với động viên nhân viên có thể được quy định trong hợp đồng lao động thỏa ước lao động tập thể hay quy chế nội bộ. Hình thức thưởng có thể bằng tiền mặt, hiện vật hay các quyền lợi khác tùy theo chính sách từng đơn vị.
Quy định về nghỉ Tết Nguyên đán
Tết Nguyên đán là kỳ nghỉ lễ dài nhất trong năm tại Việt Nam. Theo luật người lao động được nghỉ ít nhất năm ngày bao gồm cả trước lẫn sau Tết. Hằng năm Chính phủ sẽ ban hành lịch nghỉ Tết cụ thể theo đề xuất của Bộ Lao động. Trong nhiều năm gần đây lịch nghỉ thường dao động từ bảy đến chín ngày bao gồm cả nghỉ cuối tuần và ngày nghỉ bù.
Quy định về thời gian thử việc
Thời gian thử việc được quy định khác nhau tùy theo tính chất công việc. Đối với vị trí quản lý hoặc chuyên môn cao thì thời gian thử việc tối đa là 180 ngày. Với công việc yêu cầu trình độ cao đẳng trở lên thời gian thử việc không vượt quá 60 ngày. Đối với công việc trung cấp hay đơn giản hơn với thời gian thử việc tối đa là 30 ngày. Trong mọi trường hợp chỉ được thử việc một lần cho một vị trí công việc.
Quy định về thời gian làm việc
Thời gian làm việc tiêu chuẩn hiện nay là không quá tám giờ một ngày với bốn mươi giờ một tuần đối với lao động làm việc trong điều kiện bình thường. Người lao động có thể làm thêm giờ nhưng phải có sự đồng ý bằng văn bản mà không được vượt quá giới hạn theo quy định làm thêm giờ sẽ được trả lương cao hơn bình thường có thể được nghỉ bù nếu có thỏa thuận.
Quy định về thời gian bàn giao căn hộ
Bàn giao căn hộ được điều chỉnh bởi hợp đồng mua bán giữa chủ đầu tư và người mua. Pháp luật không ấn định thời gian bàn giao cụ thể mà cho phép các bên thỏa thuận tuy nhiên nếu chủ đầu tư chậm bàn giao mà không có lý do chính đáng thì người mua có quyền yêu cầu bồi thường hay thanh lý hợp đồng. Bàn giao nên được ghi nhận bằng biên bản để làm cơ sở xử lý các tranh chấp nếu phát sinh.
Quy định về phá thai
Pháp luật Việt Nam cho phép phụ nữ được tự quyết định phá thai trong giới hạn an toàn đạo đức tuy nhiên nghiêm cấm hành vi phá thai vì lý do chọn giới tính hay thực hiện phá thai trái quy định. Các cơ sở y tế phải có đủ điều kiện chuyên môn mới được phép thực hiện thủ thuật này. Nếu vi phạm người thực hiện có thể bị xử phạt hành chính hay truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo mức độ nghiêm trọng.
Quy định về vu khống
Vu khống là hành vi bịa đặt loan tin sai sự thật nhằm xúc phạm danh dự nhân phẩm hay gây thiệt hại cho người khác có thể bị xử phạt hành chính hay truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo tính chất với hậu quả người vi phạm có thể bị phạt tiền hay cải tạo không giam giữ hay phạt tù lên đến bảy năm. Ngoài ra người bị vu khống có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại về vật chất tinh thần.
Quy định về chồng nghỉ khi vợ sinh
Hiện nay pháp luật chưa có quy định bắt buộc người chồng được nghỉ làm khi vợ sinh. Tuy nhiên một số doanh nghiệp linh hoạt cho phép nghỉ phép hay nghỉ không lương trong thời gian ngắn để hỗ trợ gia đình. Một số chính sách tại địa phương trong ngành nghề đặc thù cũng có thể có chế độ riêng cho vấn đề này.
Quy định về bắn tốc độ xử phạt vi phạm giao thông
Kiểm soát tốc độ phương tiện tham gia giao thông được thực hiện bằng các thiết bị chuyên dụng có thể được triển khai tại bất kỳ vị trí nào theo phân công. Mức xử phạt tùy theo mức độ vượt quá tốc độ cho phép. Vượt dưới 10 km một giờ bị phạt nhẹ hơn so với vượt trên 35 km một giờ. Ngoài phạt tiền người vi phạm còn có thể bị trừ điểm giấy phép lái xe hay tạm giữ phương tiện trong một số trường hợp nghiêm trọng.
Pháp luật không chỉ là công cụ điều chỉnh hành vi còn là nền tảng bảo vệ quyền lợi của mỗi cá nhân trong xã hội do đó nắm rõ những quy định phổ biến thiết thực sẽ giúp mỗi người chủ động hơn trong cuộc sống đồng thời tránh được các rủi ro pháp lý không mong muốn. Từ nghỉ ngơi hay làm việc cả sinh hoạt đến ứng xử trong đời sống cộng đồng mọi hành động đều nên đặt trong khuôn khổ của pháp luật là cách sống văn minh cũng là trách nhiệm của mỗi công dân trong một xã hội hiện đại.