Bầu cua là trò chơi dân gian thân thuộc mỗi dịp Tết hoặc lễ hội tại nhiều địa phương ở Việt Nam. Sự vui tươi và hấp dẫn của bầu cua thu hút người chơi mọi lứa tuổi để cùng đổi gió sau những ngày làm việc căng thẳng. Luật chơi đơn giản dễ nhớ bất cứ ai cũng có thể tham gia. Tuy nhiên nếu để mục đích cá độ thay vì giải trí thì sẽ trở thành hành vi trái pháp luật. Bài viết này giới thiệu cách chơi bầu cua theo đúng chuẩn truyền thống đồng thời nhắc nhở lời khuyên chơi vui có chừng mực thay vì cá độ.
Cách chơi bầu cua cơ bản
Bầu cua là trò chơi có ba con xúc xắc và một bàn hình vuông gồm sáu biểu tượng đại diện cho bầu, cua, tôm, cá, rùa, gà. Người chơi đặt cược tiền vào các con vật mình dự đoán sẽ xuất hiện. Chủ bàn (có thể là người tổ chức vui chơi trong gia đình hoặc lễ hội) lắc đều ba con xúc xắc rồi mở nắp. Nếu con vật người chơi chọn xuất hiện trên ít nhất một viên thì được trả thưởng theo tỷ lệ cược nhất định. Và tất cả cược ở các con vật không trúng sẽ thuộc về chủ bàn.
Luật chơi đưa ra mức trả thưởng được đông đảo người chơi chấp nhận là theo tỷ lệ 1 ăn 1 cho mỗi lần trúng. Nói cách khác nếu người chơi đặt một đơn vị tiền cho hình bầu mà bầu xuất hiện hai viên thì thắng hai đơn vị và được trả ba đơn vị tổng cộng.
Nguyên tắc khi tổ chức bầu cua tại lễ hội
Khi trò chơi diễn ra tại lễ hội hay trong khu vui chơi, chủ trò phải đảm bảo minh bạch. Cần tuân thủ các nguyên tắc sau
-
không được thu tiền đặt cược mang mục đích trục lợi
-
không đặt ra mức thưởng vượt quá quy định tương ứng với mức rủi ro và xác suất xuất hiện
-
cần công khai tỷ lệ thanh toán cho người chơi rõ ràng trước khi bắt đầu
-
tuyệt đối không đưa trò chơi vào hoạt động đánh bạc hoặc cá độ
-
chủ trò nên là đơn vị lễ hội, hội làng hoặc tổ chức phi lợi nhuận tránh mọi nghi vấn lợi nhuận không minh bạch
Khi tổ chức trò bầu cua phục vụ vui chơi giải trí, ban tổ chức nên chuẩn bị bàn và xúc xắc có dấu kiểm định hoặc mẫu thống nhất để đảm bảo tính công bằng. Người chơi nên được trải nghiệm trong không khí gia đình và không bị ép buộc tham gia.
Lưu ý và lời khuyên về cá độ
Trò chơi bầu cua khá dễ chơi nhưng tính may rủi cao khiến nhiều người dễ bị cuốn vào cá độ không kiểm soát. Việc đặt cược nhiều tiền không chỉ gây thiệt hại tài chính mà còn ảnh hưởng đến tinh thần người chơi và gia đình. Để trò chơi thật sự là vui, người chơi cần tuân thủ nguyên tắc sau
Không nên xem bầu cua là công cụ kiếm tiền
Giữ mức cược nhỏ vừa phải phù hợp với mục đích giải trí
Không sử dụng trò chơi để thu lợi nhuận
Không kiêm vai trò chủ trò tổ chức nếu không đủ thẩm quyền hoặc không phục vụ mục đích vui chơi công khai
Nếu cảm thấy thất thoát tiền nhanh chóng thì nên dừng ngay tránh việc tiếp tục đặt cược mất kiểm soát
Mua vui nên dừng đúng lúc chứ không nên đặt cược dựa trên cảm xúc hoặc tìm cách gỡ gạc
Việc tuân thủ lời khuyên đơn giản này giúp giữ cho trò chơi luôn mang lại cảm giác nhẹ nhàng và gần gũi, không trở thành nguồn căng thẳng hoặc mâu thuẫn.
Mức độ pháp lý của trò chơi bầu cua có cược
Giải trí bầu cua trong gia đình hoặc lễ hội với mức tiền tượng trưng không phải là hành vi vi phạm pháp luật nếu không mang mục đích trục lợi và không gây hại đến cộng đồng. Tuy vậy nếu tổ chức trò chơi có thu tiền cược quá lớn công khai hoặc cá độ thì sẽ bị xử phạt theo quy định tương ứng về đánh bạc, tổ chức đánh bạc trái phép. Người tổ chức có thể bị xử lý hành chính hoặc thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu phạm tội.
Chính vì thế tuyệt đối không nên tổ chức bầu cua mở rộng để gây quỹ cá độ hoặc trục lợi cá nhân. Người tham gia cũng cần nhận thức rõ ranh giới giữa giải trí lành mạnh và hình thức bất hợp pháp.
Tổ chức trò chơi văn minh
Để giữ gìn nét văn hóa truyền thống nhưng không vi phạm pháp luật, người tổ chức và người chơi nên tuân thủ các nội dung sau
Mục đích phải rõ ràng là phục vụ vui chơi thư giãn
Không dùng tiền mặt quá lớn để đặt cược
Nếu có thu góp thì mức trích phải tượng trưng như vài trăm đồng, không gây áp lực
Luôn đảm bảo khách tham gia đủ tuổi và tình thần vui vẻ
Tổ chức không khí thân thiện không tranh cãi, cư xử văn minh khi thắng thua
Thông tin về hình thức chơi nên được công khai rõ ràng không mập mờ
Khi tổ chức tốt theo những chuẩn mực này thì bầu cua trở thành một hoạt động văn hóa đáng vui chứ không là yếu tố mang đến rủi ro pháp lý.
Luật chơi bầu cua rất đơn giản mang tính giải trí cao nếu như được thực hiện đúng mục đích vui chơi văn minh. Việc tổ chức hay tham gia đặt cược quá mức thì dễ biến thành hành vi cá độ bất hợp pháp chịu sự xử phạt của pháp luật. Để giữ gìn phong tục văn hóa truyền thống gắn liền với trò chơi dân gian, mỗi người cần rạch ròi giữa chơi vui và đánh bạc để bầu cua là nơi lưu giữ ký ức đáng nhớ trong hội làng và trong gia đình thay vì là lý do cho bất hòa rủi ro không đáng có.