Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng nên nhu cầu thuê với cho thuê nhà ở tại Việt Nam ngày càng phổ biến không chỉ người dân trong nước mà cả người nước ngoài làm việc sinh sống tại Việt Nam cũng có nhu cầu tìm chỗ ở phù hợp. Từ nhà trọ bình dân đến nhà nguyên căn từ nhà nghỉ phục vụ ngắn ngày đến căn hộ cao cấp tất cả đều cần phải tuân thủ các quy định pháp luật. Tuy nhiên không phải ai cũng nắm rõ các quy định liên quan đến hợp đồng thuê cùng điều kiện cho thuê với trách nhiệm pháp lý cả các quyền lợi hợp pháp của cả bên cho thuê và người thuê. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ những nội dung quan trọng cần biết khi tham gia vào các hoạt động thuê hay cho thuê nhà tại Việt Nam.
Quy định pháp luật về cho thuê nhà trọ
Cho thuê nhà trọ là một hình thức phổ biến đặc biệt tại các thành phố lớn nơi tập trung nhiều sinh viên và người lao động nhập cư được điều chỉnh bởi Bộ luật Dân sự với Luật Nhà ở và các văn bản hướng dẫn có liên quan.
Chủ nhà trọ có quyền cho thuê tài sản thuộc sở hữu hợp pháp của mình tuy nhiên nếu cho thuê mang tính kinh doanh thường xuyên thì phải thực hiện đăng ký kinh doanh. Ngoài ra chủ nhà cũng phải đảm bảo điều kiện an toàn như phòng cháy chữa cháy vệ sinh môi trường với thoát nước và ánh sáng.
Giá thuê, giá điện nước với đặt cọc và thời hạn hợp đồng đều phải được hai bên thỏa thuận rõ ràng. Đối với giá điện nếu bên thuê không ký hợp đồng riêng với ngành điện thì chủ nhà phải áp giá bậc ba theo quy định mà không được tự ý nâng giá mà nếu chủ trọ thu quá mức sẽ bị xử phạt hành chính. Người thuê cũng cần lưu ý về quyền được hoàn trả tiền đặt cọc nếu không vi phạm hợp đồng.
Mỗi người thuê phải được đăng ký tạm trú tại công an địa phương. Nếu chủ trọ không thực hiện nghĩa vụ này có thể bị xử phạt gây khó khăn cho người thuê trong việc khai báo nhân thân khi cần thiết.
Luật thuê nhà nguyên căn
Khác với nhà trọ thuê nhà nguyên căn thường phục vụ nhu cầu ở lâu dài của hộ gia đình hay dùng để kinh doanh làm văn phòng. Hợp đồng thuê nhà nguyên căn cần được lập bằng văn bản với các nội dung như thông tin các bên, giá thuê, thời hạn, phương thức thanh toán, trách nhiệm sửa chữa, điều kiện chấm dứt hợp đồng xử lý tài sản khi kết thúc thuê.
Người thuê có quyền sử dụng nhà đúng mục đích như đã thỏa thuận. Nếu muốn sử dụng vào mục đích khác như kinh doanh mở lớp học hay mở quán ăn thì cần được sự đồng ý của chủ nhà. Chủ nhà không được tự ý tăng giá thuê hay chấm dứt hợp đồng trước thời hạn nếu người thuê không vi phạm nghĩa vụ.
Một điểm quan trọng là đối với hợp đồng thuê dài hạn tốt nhất nên công chứng hay chứng thực tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền để tăng tính pháp lý. Trong trường hợp xảy ra tranh chấp hợp đồng đã được chứng thực sẽ có giá trị làm căn cứ giải quyết rõ ràng hơn.
Quy định về cho người nước ngoài thuê nhà
Việc cho người nước ngoài thuê nhà ngày càng phổ biến tại các thành phố lớn nơi tập trung nhiều chuyên gia với kỹ sư và người lao động quốc tế tuy nhiên cần tuân thủ những quy định riêng biệt theo Luật Nhà ở, Luật Nhập cảnh và Luật Quản lý cư trú.
Người nước ngoài chỉ được thuê nhà nếu đang cư trú hợp pháp tại Việt Nam. Chủ nhà phải là người sở hữu hợp pháp căn nhà đồng thời có nghĩa vụ thông báo việc cho thuê với công an địa phương. Các loại giấy tờ cần thiết bao gồm bản sao giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà, hộ chiếu với thị thực còn hiệu lực của người thuê.
Hợp đồng thuê với người nước ngoài cần có bản tiếng Anh đi kèm nếu cần thiết nên được công chứng để tránh hiểu nhầm ngôn ngữ hay tranh chấp pháp lý. Trong trường hợp người thuê bị trục xuất hay hết hạn cư trú thì hợp đồng sẽ tự chấm dứt theo quy định.
Ngoài ra người cho thuê cũng phải đăng ký mã số thuế thực hiện nghĩa vụ nộp thuế nếu doanh thu từ cho thuê vượt ngưỡng quy định của pháp luật áp dụng cho cả người cho thuê nhà trọ và nhà ở cho người nước ngoài.
Thuê nhà nghỉ với dịch vụ lưu trú
Khác với việc cho thuê nhà ở dài hạn thuê nhà nghỉ thuộc nhóm dịch vụ lưu trú chịu sự điều chỉnh của Luật Du lịch cùng các quy định về an ninh trật tự. Chủ nhà nghỉ phải đăng ký kinh doanh với xin giấy phép an toàn phòng cháy chữa cháy cả vệ sinh môi trường với khai báo lưu trú đầy đủ cho khách.
Khách thuê nhà nghỉ dù chỉ một đêm cũng phải đăng ký tạm trú qua hệ thống khai báo của công an phường xã. Nếu chủ cơ sở không thực hiện sẽ bị xử phạt hành chính còn đối với khách là người nước ngoài thì khai báo càng bắt buộc cần thực hiện trong vòng 12 giờ sau khi khách nhận phòng.
Luật cũng quy định rõ ràng rằng việc cho thuê nhà nghỉ không được thực hiện trong các khu vực cấm hay không phù hợp quy hoạch như gần trường học, trụ sở an ninh quốc phòng hay nơi đông dân cư mà không đảm bảo điều kiện cách âm, an ninh.
Những lưu ý chung khi thuê với cho thuê
Dù là thuê nhà trọ hay nguyên căn hay nhà nghỉ hay cho người nước ngoài thuê mà cả hai bên cần làm hợp đồng rõ ràng. Các nội dung quan trọng nên có trong hợp đồng bao gồm thông tin bên thuê với bên cho thuê rôi tài sản cho thuê với giá thuê cả thời hạn, điều kiện thanh toán lẫn trách nhiệm sửa chữa, điều kiện chấm dứt hợp đồng với xử lý tiền đặt cọc.
Bên thuê cần lưu giữ biên lai thanh toán với ảnh chụp tình trạng tài sản khi nhận nhà cả các giao dịch chuyển khoản hoặc tiền mặt để làm bằng chứng khi cần thiết. Bên cho thuê cần bảo đảm cung cấp hóa đơn giữ liên hệ thường xuyên đảm bảo điều kiện sinh hoạt cho người thuê.
Hiểu đúng với áp dụng đúng luật thuê nhà giúp cả bên thuê với cho thuê tránh được rủi ro đảm bảo quyền lợi với thực hiện nghĩa vụ một cách đầy đủ. Mỗi loại hình cho thuê nhà tại Việt Nam đều có những đặc thù riêng cùng quy định riêng biệt. Nếu bạn đang hay sẽ tham gia vào các hoạt động liên quan đến thuê nhà hãy tìm hiểu kỹ hay tham khảo ý kiến pháp lý để có được hợp đồng rõ ràng, minh bạch đúng luật.