Luật Đấu giá Tài Sản hiện hành với phiên bản sửa đổi bổ sung gần đây nhất vào năm 2020. Được ban hành để điều chỉnh các hoạt động đấu giá tài sản tại Việt Nam góp phần thúc đẩy tính công khai, minh bạch trong các giao dịch tài sản bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia. Được Quốc hội thông qua vào ngày 17 tháng 11 năm 2016 có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2017 Luật Đấu giá Tài sản đã được sửa đổi bổ sung để thích ứng với tình hình mới của nền kinh tế với thực tế phát sinh trong quá trình áp dụng.
Đấu giá tài sản là một phương thức chuyển nhượng tài sản có giá trị lớn, đặc biệt là trong các vụ án hình sự, vụ án dân sự cũng như việc xử lý tài sản công của Nhà nước. Để đảm bảo các giao dịch này diễn ra minh bạch hợp pháp thì Luật Đấu giá Tài sản hiện hành đã quy định rất chặt chẽ về quy trình đấu giá, quyền với nghĩa vụ của các bên tham gia đấu giá đồng thời đề ra những quy định về quản lý giám sát hoạt động đấu giá.
1. Mục Đích Phạm Vi Điều Chỉnh của Luật Đấu Giá Tài Sản
Mục đích của Luật Đấu Giá Tài Sản là tạo ra một khung pháp lý hoàn chỉnh, giúp các hoạt động đấu giá tài sản diễn ra một cách minh bạch, công khai, công bằng đúng pháp luật. Không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia đấu giá còn góp phần nâng cao hiệu quả trong việc quản lý tài sản nhà nước với tài sản của các tổ chức, cá nhân.
Phạm vi điều chỉnh của Luật bao gồm tất cả các loại tài sản có thể được đấu giá, từ tài sản công đến tài sản của các tổ chức, cá nhân, bao gồm bất động sản, tài sản bảo đảm, tài sản trong vụ án, tài sản của doanh nghiệp phá sản, nợ xấu, các tài sản khác theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.
2. Các Loại Tài Sản Có Thể Đấu Giá
Luật quy định rõ ràng về các tài sản có thể đưa ra đấu giá bao gồm
-
Tài sản công: Bao gồm tài sản của nhà nước, cơ quan nhà nước, tài sản bị tịch thu, tài sản trong các vụ án hành chính, tài sản của các tổ chức chính trị – xã hội.
-
Tài sản trong các vụ án: Các tài sản liên quan đến việc giải quyết vụ án hình sự, dân sự, hành chính, tài sản bảo đảm của nghĩa vụ dân sự, tài sản của các bên trong tranh chấp.
-
Tài sản của doanh nghiệp phá sản: Tài sản thuộc sở hữu của doanh nghiệp hoặc cá nhân bị phá sản hoặc đang trong quá trình thi hành án.
-
Tài sản của các tổ chức tín dụng: Các tài sản có liên quan đến nghĩa vụ của bên nợ trong các giao dịch tín dụng, bao gồm cả tài sản bảo đảm nợ.
3. Quy Trình Đấu Giá Tài Sản
Luật quy định chi tiết quy trình đấu giá tài sản nhằm đảm bảo tính minh bạch công bằng từ việc xác định tài sản đấu giá, định giá tài sản, tổ chức phiên đấu giá đến việc kết thúc phiên đấu giá. Quy trình này bao gồm các bước sau
-
Xác định tài sản đấu giá: Trước khi tiến hành đấu giá, tổ chức đấu giá phải tiến hành xác định rõ ràng tài sản, bao gồm việc định giá tài sản, làm rõ các giấy tờ pháp lý liên quan đến tài sản đó, đánh giá tính hợp pháp của tài sản.
-
Tổ chức đấu giá: Tổ chức đấu giá tài sản sẽ công khai thông tin về tài sản đấu giá, lập kế hoạch tổ chức phiên đấu giá rồi mời các bên tham gia đấu giá. Các tài sản phải được đưa ra đấu giá công khai, tạo cơ hội cho nhiều đối tượng tham gia.
-
Định giá tài sản: Các tổ chức có thẩm quyền hoặc chuyên gia trong lĩnh vực liên quan sẽ thực hiện việc định giá tài sản đấu giá, đảm bảo giá trị tài sản được xác định một cách chính xác hợp lý.
-
Tổ chức phiên đấu giá: Tổ chức đấu giá sẽ tiến hành các phiên đấu giá, có thể là đấu giá trực tiếp hay đấu giá qua mạng tùy thuộc vào các yêu cầu với hình thức được áp dụng.
-
Chọn người thắng đấu giá: Người trả giá cao nhất sẽ là người chiến thắng trong phiên đấu giá, sẽ có quyền sở hữu tài sản đấu giá sau khi hoàn thành thủ tục thanh toán ký hợp đồng mua bán tài sản.
4. Quyền Nghĩa Vụ của Các Bên Tham Gia Đấu Giá
-
Tổ chức đấu giá có quyền tổ chức các phiên đấu giá, giám sát đảm bảo quy trình đấu giá diễn ra công khai, minh bạch công bằng. Tổ chức đấu giá có nghĩa vụ đảm bảo tính chính xác của kết quả đấu giá, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia đấu giá.
-
Người tham gia đấu giá có quyền yêu cầu thông tin rõ ràng về tài sản đấu giá, quyền lợi hợp pháp trong quá trình tham gia đấu giá, có quyền tham gia đấu giá theo hình thức công khai. Người tham gia đấu giá cũng có nghĩa vụ nộp tiền đặt cọc với tuân thủ các điều kiện trong hợp đồng đấu giá.
-
Người thắng đấu giá có quyền sở hữu tài sản đã đấu giá, sau khi hoàn tất thủ tục thanh toán nhận tài sản. Người thắng đấu giá cũng có nghĩa vụ thanh toán đủ số tiền đã đấu giá rồi cả hoàn tất các nghĩa vụ pháp lý liên quan đến tài sản.
5. Quản Lý Giám Sát Hoạt Động Đấu Giá
Để đảm bảo tính công bằng minh bạch hoạt động đấu giá tài sản cần được giám sát chặt chẽ bởi các cơ quan có thẩm quyền. Các cơ quan nhà nước, đặc biệt là Bộ Tư pháp, có trách nhiệm giám sát các tổ chức đấu giá, kiểm tra các hoạt động đấu giá, đảm bảo rằng mọi quy trình đều được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra các cơ quan này còn có nhiệm vụ điều tra các vi phạm trong quá trình đấu giá xử lý các hành vi gian lận, thao túng giá trị tài sản, bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia đấu giá.
6. Tầm Quan Trọng của Luật Đấu Giá Tài Sản
Luật Đấu Giá Tài Sản có tầm quan trọng lớn đối với nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh phát triển kinh tế thị trường. Đấu giá là phương thức hiệu quả để xác định giá trị tài sản, đảm bảo tài sản được chuyển nhượng công bằng, minh bạch hợp pháp. Đặc biệt trong các vụ án thì việc đấu giá tài sản giúp các cơ quan tố tụng giải quyết các tranh chấp một cách hợp pháp bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan.
Bên cạnh đó, Luật Đấu Giá Tài Sản cũng góp phần tạo ra một môi trường cạnh tranh công bằng, thu hút đầu tư góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế thị trường. Các quy định trong luật cũng giúp ngăn ngừa các hành vi gian lận, thao túng giá trị tài sản bảo vệ lợi ích của xã hội.
Luật Đấu Giá Tài Sản hiện hành là một công cụ pháp lý quan trọng để điều chỉnh hoạt động đấu giá tài sản tại Việt Nam. Thực hiện đúng các quy định của Luật sẽ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia từ đó tạo ra một thị trường tài sản công bằng minh bạch. Đồng thời Luật Đấu Giá Tài Sản cũng thúc đẩy nền kinh tế phát triển ổn định bền vững, nâng cao niềm tin của nhà đầu tư với các doanh nghiệp vào môi trường kinh doanh tại Việt Nam.