Đòn bẩy kinh doanh hay còn gọi là đòn bẩy hoạt động là khái niệm được sử dụng để phản ánh mức độ ảnh hưởng của kết cấu chi phí kinh doanh của doanh nghiệp (kết cấu giữa chi phí kinh doanh cố định và chi phí kinh doanh biến đổi) đến lợi nhuận trước thuế và lãi vay khi doanh thu thay đổi.
Ý nghĩa của đòn bẩy kinh doanh
Lựa chọn cách thức đầu tư vào tài sản cố định cho dự án
Đẩy mạnh tiêu thụ, mở rộng thị trường để khai thác tối đa hiệu ứng tích cực của đòn bẩy kinh doanh để gia tăng EBIT
Giới hạn thị trường dẫn đến không thể lựa chọn đầu tư có đòn bẩy kinh doanh lớn
Các loại đòn bẩy trong kinh doanh
- Tài chính và Tiền tệ
- Marketing và Bán hàng.
- Hệ thống và Công nghệ
- Con người và Đào tạo.
Công thức tính đòn bẩy kinh doanh
Mức độ tác động của đòn bẩy kinh doanh đo lường mức độ thay đổi của lợi nhuận trước lãi vay và thuế do sự thay đổi của doanh thu hoặc khối lượng hàng bán.
F: là chi phí cố định kinh doanh (không bao gồm lãi vay)
v: chi phí biến đổi 1 đơn vị sản phẩm
EBIT: lợi nhuận trước lãi vay và thuế
Độ lớn của đòn bẩy kinh doanh tại một mức doanh thu gốc được tính theo công thức sau:
ΔEBIT = EBIT1 – EBIT0: là độ gia tăng của lợi nhuận trước thuế và lãi vay
ΔQ = Q1 – Q0: là độ gia tăng doanh thu
Sau một số biến đổi, chúng ta có công thức sau:
Từ công thức trên ta thấy, doanh nghiệp nào trong kết cấu chi phí kinh doanh có phần chi phí cố định lớn hơn thì có DOL lớn hơn, khi đó lợi nhuận trước thuế và lãi vay tăng nhiều hơn khi doanh thu tăng, ngược lại sẽ có lợi nhuận trước thuế và lãi vay giảm nhiều hơn khi doanh thu giảm.
Rủi ro giảm lợi nhuận trước thuế và lãi vay được gọi là rủi ro kinh doanh. Một doanh nghiệp có kết cấu chi phí kinh doanh với phần chi phí kinh doanh cố định lớn hơn sẽ có nhiều cơ hội thu được lợi nhuận trước thuế và lãi vay lớn hơn nhưng gắn liền với nó là rủi ro kinh doanh cũng lớn hơn.