Công nghệ VAR trong bóng đá với tên tiếng Anh là Video Assistant Referee, là một dạng áp dụng công nghệ tiên tiến vào việc hỗ trợ cho các vị trọng tài thông qua video. Công nghệ Var được đưa vào sử dụng trong bóng đá nhằm giúp cho trọng tài có thể đưa ra các quyết định chính xác nhất thông qua các băng hình được ghi lại.
Công nghệ VAR được Hiệp hội Bóng đá quốc tế (IFAB) đã thông qua vào năm 2016 và được thử nghiệm lần đầu tiên vào tháng 8/2016 trong một trận đấu bóng đá ở giải nhà nghề Mỹ.
Công nghệ VAR chỉ được sử dụng trong một số ít tình huống nhất định trong một trận đấu. Những tình huống này bao gồm: quả đá phạt 11m, xác định lỗi, bàn thắng và thẻ đỏ trực tiếp.
Khi có một đội khiếu kiện về bàn thắng, VAR sẽ được dùng để phát hiện lỗi việt vị, kéo áo và những lỗi khác trong quá trình ghi bàn. Ngay khi cầu thủ chỉ việt vị vài cm, thì bàn thắng cũng sẽ không được chấp nhận.
Khu vực trong vòng cấm là nơi VAR được sử dụng nhiều nhất. Quyết định thổi phạt có thể được trọng tài duy trì hay hủy bỏ sau khi tham khảo VAR.
Những hành vi bạo lực sẽ bị ngăn chặn bởi VAR. Tuy nhiên VAR chỉ được áp dụng đối với các tình huống thẻ đỏ trực tiếp và không áp dụng với thẻ vàng thứ 2.
Xem thêm: Intel Optane là gì? Ưu và nhược điểm của Intel Optane là gì?
Trong thực tế, các vị trọng tài cũng mắc phải không ít sai lầm. Điển hình là trong trận đấu giữa Arsenal và Chelsea vào năm 2014. Oxlade Chamberlain của Arsenal là cầu thủ phạm lỗi nhưng trọng tài lại bất ngờ đuổi Kieran Gibbs, một cầu thủ khác cũng sở hữu đầu cua giống như Chamberlain.
Với công nghệ VAR, những sai lầm của các vị trọng tài có thể được sửa chữa. Tuy vậy, VAR cũng có các hạn chế nhất định để đảm bảo không làm gián đoạn cuộc chơi.
Khi muốn xem lại một trong những tình huống kể trên, trọng tài chính sẽ đưa tay vẽ hình chữ nhật vào khoảng không phía trước nhằm ám chỉ màn hình TV nhỏ đặt phía ngoài sân. Tại khu vực đặt màn hình này, vị trọng tài chính sẽ cùng trao đổi với tổ trọng tài VAR và xem kỹ lại tình huống ở nhiều góc quay khác nhau, bao gồm cả các góc quay từ các camera siêu chậm sau đó vị trọng tài chính phải trực tiếp đưa ra quyết định cuối cùng của mình.
Công nghệ VAR là gì, có bị giới hạn sử dụng?
Không phải với tất cả, nhưng VAR sẽ không được sử dụng khi trận đấu đã được tiếp tục. Nếu VAR không phát hiện được sai sót, quả đá phạt hay ném biên… nghiễm nhiên được tiếp tục.
Bàn thắng sẽ không được xác định bởi VAR với trường trường hợp đội tấn công phạm lỗi trong tình huống dẫn đến bàn thắng. Nhìn chung, với việc sử dụng VAR, các trọng tài có thể phạt nguội cầu thủ mặc dù tình huống phạm lỗi đã xảy ra trước đó.
Công nghệ VAR hoạt động như thế nào?
Sau khi đã biết khái niệm công nghệ VAR là gì, chúng ta hãy tìm hiểu về cách mà hệ thống này được vận hành. Lấy ví dụ như tại kỳ World Cup 2018, mỗi sân vận động đăng cai trận đấu sẽ được FIFA cho lắp đặt riêng tổng cộng gồm 33 camera. Trong số đó, sẽ có 8 loại camera quay siêu chậm (super slow-motion) và 4 chiếc camera khác thuộc dạng quay siêu siêu chậm (ultra slow-motion). Tới vòng đấu knock-out, sẽ có thêm 2 camera quay siêu siêu chậm nữa được đặt tại phía sau cầu môn của mỗi đội.
Chưa hết, hệ thống này còn gồm có 2 camera được giao theo nhiệm vụ chuyên dõi những tình huống việt vị. Lượt đấu cuối cùng của bảng B giữa Tây Ban Nha và Morocco, hệ thống camera bắt việt vị của VAR đã phát huy công dụng khi công nhận bàn thắng gỡ hoà của Tây Ban Nha vào những phút bù giờ cuối cùng trận đấu, đồng thời giúp Tây Ban Nha có được tấm vé đi tiếp vào vòng sau.
Toàn bộ những tình huống diễn ra trên sân sẽ được các camera ghi hình và truyền trực tiếp tới một trung tâm đặc biệt đặt tại thủ đô Moskva được gọi là VOM (The Video Operation Room), nơi đó có 13 vị trợ lý video hay còn gọi là trọng tài phụ chờ sẵn để phân tích các dữ liệu được thu về. Trong 13 vị trợ lý này, sẽ có 1 người được chọn cho từng trận đấu và hoạt động cùng đội ngũ gồm có 3 trợ lý trọng tài video khác (AVAR1, AVAR2 và AVAR3).
Các trợ lý video sẽ tập trung quan sát những tình huống quay chậm để thông báo cho trọng tài chính mỗi khi phát hiện ra các lỗi bị bỏ qua hoặc trường hợp trọng tài chính cần thêm ý kiến về các tình huống nhạy cảm trên sân. Sau khi tham vấn ý kiến, quyết định cuối cùng được đưa ra vẫn thuộc về trọng tài chính.